این ماشین پر ارزش در زمینه های مختلف از صنعت گرفته تا پزشکی، لوازم خانگی و غیره کاربرد دارد. در واقع کمپرسور برای فشرده کردن گاز یا مایعات استفاده می شود
عملکرد کمپرسورها به این صورت می باشد که با صرف انرژی مکانیکی فراوانی، گاز را با سرعت به درون خود مکیده و سپس آنرا فشرده میسازند. در اثر این عمل، دمای گازی که فشرده میشود نیز افزایش مییابد. معمولاً گاز پر فشار خروجی از کمپرسورها را از یک سیستم خنککننده عبور میدهند تا دمای گاز دوباره به حد معمولی باز گردد.
انواع گوناگونی از کمپرسور وجود دارد که برای مصارف صنعتی و عمومی طراحی شدهاند. افزايش فشار مايعات و تراكم گازها در صنعت از اهميت ويژهاي برخوردار است. چرا كه ماشين آلات بسياري ابداع و اختراع شده اند كه با گاز يا سيال متراكم و تحت فشار كار مي کنند. به آن دسته از ماشین آلاتی که گازها را متراکم می کنند کمپرسور گفته می شود. سعی شده در معرفی انواع کمپرسور و کاربردهای کمپرسور در مصارف صنعتی چیست بپردازیم
انواع کمپرسور بر اساس متراکم سازی :
- کمپرسور جابه جایی مثبت
- کمپرسور دینامیکی
در کمپرسور جابه جایی مثبت که کمپرسور نوع پیستونی و اسکرو از متداولترین آنها می باشند. در ابتدا گاز به درون محفظه کشیده می شود. بعد از متراکم شدن از محفظه خارج می شود. کمپرسور دینامیکی نیز بر همین اساس کار می کند.
به طوری که ابتدا به گاز سرعت میبخشد. سپس به طور ناگهانی سرعت را کاهش می دهد و به فشار تبدیل می کنند. این کمپرسور بیشتر در صنایع نفت و پتروشیمی که احتیاج به هوای فشرده با ظرفیت بالا و فشارهای متوسط دارند بکار میرود. شرایط راه اندازی و نگهداری این نوع کمپرسورها به دلیل دور زیاد در حدود 3000 0 دور در دقیقه بسیار مشکل می باشد.
در واقع میتوان گقت که کمپرسورهای دینامیکی در دو طرح محوری و شعاعی موجود میباشند. طرحهای شعاعی غالباً کمپرسورهای توربینی یا کمپرسورهای توربینی شعاعی نامیده میشوند و طرحهای شعاعی غالباً کمپرسورهای گریز از مرکز نامیده میشوند.
برخلاف کمپرسور جابجایی که با جریان ثابت کار میکند، کمپرسور دینامیکی با فشار ثابتی کار میکند. عملکرد کمپرسور دینامیکی تحت تأثیر شرایط بیرونی قرار دارد، از جمله، ایجاد تغییری جزئی در فشار ورودی باعث تغییر زیادی در ظرفیت میشود.
یک پمپ دوچرخه ساده ترین نوع یک کمپرسور جابجایی است، که در این نوع پمپ، هوا وارد سیلندر میشود و توسط پیستون متحرکی هوای وارد شده به سیلندر فشرده میشود. کمپرسور پیستونی دارای اصل عملکردی مشابهی است با یک پیستون، این کمپرسور دارای پیستونی است که در آن یک میله اتصال و یک میل لنگ چرخشی باعث عقب و جلو رفتن آن میشود.
اگر برای فشردن هوا فقط یک طرف پیستون استفاده شود، پیستون یکطرفه نامیده میشود. اگر هر دو طرف بالا و پایین مورد استفاده قرار گیرد، کمپرسور دو طرفه نامیده میشود. تفاوت بین فشار در قسمت ورودی و قسمت خروجی به عنوان اندازهای از کار کمپرسور است.نسبت فشار، رابطه بین فشار مطلق در قسمتهای ورودی و خروجی است. بنابراین ماشینی که هوایی تحت فشار اتمسفر را تا ۷ bar فشرده میسازد دارای کاری با نسبت فشار ۱=۸ / (۷+۱) است.
به طور کلی کمپرسور نوع پیستونی و اسکرو مورد استفاده بیشتری قرار می گیرند. در موارد بیشتری از این دو نوع کمپرسور استفاده می شود. کمپرسور پیستونی از قدیمی ترین نوع کمپرسورها می باشد. جز دسته کمپرسورهای جابجایی به شمار می آید.
در مواردی که تراکم هوا در فشار پایین و حجم زیاد مد نظر باشد از کمپرسورهای دورانی استفاده می شود. بر خلاف این موقعیت در مواردی که بخواهند گاز را در فشار بالا و حجم کم متراکم نمایند از کمپرسورهای رفت و برگشتی استفاده می کنند.
تفاوتی که در کمپرسور نوع پیستونی و دورانی و مارپیچی وجود دارد مزایای آنها می باشد. به طوری که در کمپرسور نوع دورانی و مارپیچی , مایع روغنی علاوه بر روانکاری,وظایف آب بندی و منتقل کردن گرما را نیز بر عهده دارد.